خبرگزاری حوزه | شفیع آقامحمدیان، کارگردان سینما و تلویزیون در گفتوگو با خبرگزاری حوزه با بیان اینکه هنر همواره یکی از مؤثرترین ابزارهای انتقال مفاهیم عمیق انسانی و دینی بوده است، اظهار کرد: اگر به تاریخ ادیان الهی نگاه کنیم، میبینیم که پیام اخلاق، معنویت و کرامت انسانی همواره از مسیرهای هنرمندانه و متناسب با فهم مخاطب منتقل شده و همین موضوع نشان میدهد که هنر ظرفیتی ذاتی برای اشاعه ارزشهای اخلاقی دارد. هنر میتواند بدون تحمیل و شعارزدگی، مخاطب را درگیر معنا کند و او را به تأمل در باورهای دینی و انسانی خود وادارد.
وی با تأکید بر اینکه اخلاق در نگاه دینی صرفاً مجموعهای از توصیهها نیست، افزود: اخلاق دینی ناظر بر سبک زندگی، رفتار اجتماعی و حتی نحوه نگاه انسان به جهان پیرامون خود است و هنر میتواند این منظومه اخلاقی را بهصورت ملموس و عینی به تصویر بکشد. زمانی که مخاطب یک اثر هنری با شخصیتهایی روبهرو میشود که در بزنگاههای اخلاقی تصمیم میگیرند، در واقع خود را در آن موقعیت میبیند و همین همذاتپنداری، اثرگذاری پیام را چند برابر میکند.
آقامحمدیان با اشاره به جایگاه ویژه سینما در میان شاخههای هنری گفت: سینما به دلیل ترکیب تصویر، صدا، روایت و احساس، قدرت نفوذ بسیار بالایی دارد و میتواند مفاهیم اخلاقی و دینی را به شکلی عمیق در ذهن مخاطب ماندگار کند. سینما نهتنها روایتگر داستان است، بلکه سازنده جهانبینی است و اگر این ابزار در خدمت ارزشهای الهی قرار گیرد، میتواند نقش تعیینکنندهای در تربیت فرهنگی جامعه ایفا کند.
این کارگردان سینما و تلویزیون تصریح کرد: یکی از مهمترین چالشها در حوزه هنر دینی، فاصله گرفتن از نگاه سطحی و کلیشهای به مفاهیم اخلاقی است. اخلاق دینی زمانی در سینما باورپذیر میشود که در بستر داستانی قوی و شخصیتپردازی دقیق ارائه شود، نه در قالب دیالوگهای مستقیم و شعاری. مخاطب امروز هوشمند است و اگر صداقت را در اثر هنری احساس نکند، ارتباط خود را با آن قطع میکند.
وی ادامه داد: سینمای دینی موفق، سینمایی است که انسان را با همه پیچیدگیها و ضعفهایش به تصویر میکشد و نشان میدهد که مسیر اخلاق و ایمان، مسیری انتخابی و آگاهانه است. در چنین سینمایی، قهرمانان بدون خطا نیستند، اما در لحظههای حساس به ارزشهای انسانی و الهی پایبند میمانند و همین انتخابهاست که پیام اخلاقی اثر را شکل میدهد.
آقامحمدیان با بیان اینکه هنر دینی نباید خود را محدود به مناسبتها کند، گفت: اخلاق و ارزشهای دینی متعلق به همه زمانها و همه موقعیتهاست و سینما میتواند این مفاهیم را در قالب داستانهای اجتماعی، خانوادگی و حتی ژانرهای مختلف روایت کند. زمانی که مفاهیم اخلاقی در متن زندگی روزمره مردم قرار میگیرد، تأثیر آن بسیار عمیقتر و ماندگارتر خواهد بود.
وی با اشاره به نقش فیلمسازان در این مسیر افزود: هنرمند دینی پیش از آنکه به دنبال انتقال پیام باشد، باید خود به آن پیام باور داشته باشد. باور درونی هنرمند به اخلاق و ارزشهای دینی، بهصورت ناخودآگاه در اثر هنری او جاری میشود و مخاطب این صداقت را احساس میکند. اینجاست که هنر میتواند نقش تربیتی خود را بدون اجبار ایفا کند.
این کارگردان سینما و تلویزیون اظهار کرد: سینما ظرفیت آن را دارد که مفاهیم پیچیده اخلاقی مانند ایثار، گذشت، عدالت و مسئولیتپذیری را در قالب روایتهای جذاب به نسل جوان منتقل کند. نسل امروز بیش از آنکه با سخنرانی و نصیحت ارتباط برقرار کند، با تصویر و داستان همراه میشود و سینما دقیقاً در همین نقطه میتواند نقش چشمگیری ایفا کند.
آقامحمدیان با تأکید بر اهمیت توجه به خانواده در آثار سینمایی گفت: خانواده نخستین بستر شکلگیری اخلاق دینی است و سینما میتواند با بازنمایی صحیح روابط خانوادگی، نقش مهمی در تقویت ارزشهای اخلاقی داشته باشد. نمایش خانوادهای که در آن گفتوگو، احترام و مسئولیتپذیری وجود دارد، خود یک آموزش غیرمستقیم اخلاقی برای مخاطب است.
وی افزود: متأسفانه در برخی آثار، تصویر نادرستی از اخلاق و روابط انسانی ارائه میشود که این مسئله میتواند اثرات منفی بلندمدتی بر جامعه داشته باشد. سینماگران باید نسبت به مسئولیت اجتماعی خود آگاه باشند و بدانند هر تصویری که بر پرده سینما یا قاب تلویزیون میآید، میتواند در شکلدهی به نگرش مخاطب مؤثر باشد.
این کارگردان سینما و تلویزیون با اشاره به نقش نهادهای فرهنگی اظهار کرد: حمایت از تولید آثار هنری اخلاقمحور و دینی، نیازمند سیاستگذاری دقیق و نگاه بلندمدت است. اگر سینماگران احساس کنند که آثار اندیشهمحور و اخلاقی مورد حمایت قرار میگیرد، انگیزه بیشتری برای ورود به این حوزه خواهند داشت و نتیجه آن، غنای فرهنگی جامعه خواهد بود.
آقامحمدیان ادامه داد: سینمای دینی نباید خود را در تقابل با جذابیتهای هنری تعریف کند. اتفاقاً هرچه اثر هنری از نظر ساختار، روایت و تکنیک قویتر باشد، پیام اخلاقی آن نیز اثرگذارتر خواهد بود. جذابیت و معنا دو عنصر جدا از هم نیستند و میتوانند در کنار هم، اثری ماندگار خلق کنند.
وی با بیان اینکه هنر میتواند زبان مشترک میان فرهنگها باشد، گفت: مفاهیم اخلاقی و دینی، ریشه در فطرت انسانی دارند و سینما این امکان را دارد که این مفاهیم را فراتر از مرزها منتقل کند. زمانی که یک اثر سینمایی بر پایه ارزشهای انسانی ساخته میشود، مخاطبان مختلف با فرهنگها و ادیان گوناگون میتوانند با آن ارتباط برقرار کنند.
این کارگردان سینما و تلویزیون اظهار کرد: اگر بخواهیم از ظرفیت واقعی هنر برای اشاعه اخلاقیات دینی بهره ببریم، باید به تربیت هنرمندان متعهد و اندیشمند توجه ویژهای داشته باشیم. آموزش، تجربه و تعامل با اندیشه دینی میتواند نسلی از فیلمسازان را پرورش دهد که دغدغه اخلاق و معنویت را در آثار خود دنبال میکنند.
آقامحمدیان در پایان تأکید کرد: سینما اگر بهدرستی هدایت شود، میتواند به یکی از مؤثرترین ابزارهای ترویج اخلاق و ارزشهای دینی تبدیل شود. این هنر قدرت آن را دارد که انسان را به تأمل در معنای زندگی، مسئولیتهای فردی و اجتماعی و نسبت خود با خداوند دعوت کند و همین ظرفیت، سینما را به رسانهای بیبدیل در عرصه فرهنگ و دین تبدیل کرده است.
انتهای پیام
نظر شما